Κυριακή 11 Νοεμβρίου 2012

ΣΤΟΥΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥΣ ΤΟΥ ΠΑΝΩ ΜΕΡΑΜΠΕΛΛΟΥ

Στα βόρεια του νομού μας βρίσκεται μια περιοχή που χαρακτηρίζεται από το
άνυδρο τοπίο τον δυνατό αέρα και τις ξερολιθιές όπου κυριαρχεί η γκρίζα πέ-
τρα. Εδώ λοιπόν βρίσκεται μια μικρή συστάδα χωριών που τα μαστιγώνει ο
βοριάς που φυσσάει, πολλές φορές μανιασμένος, από το Κρητικό πέλαγος.
Η ορειβατική ομάδα περπάτησε την Κυριακή που μας πέρασε στα μονοπάτια
που ένωναν αυτά τα χωριά μεταξύ τους, Λούμας (Πάνω και Κάτω), Σκοινιάς,
και Σέλλες, χωριά με λιγοστούς σήμερα κατοίκους που παλεύουν να επιβιώ-
σουν στο πείσμα των δύσκολων συνθηκών της περιοχής αυτής.Η διαδρομή
μας ξεκίνησε λίγο μετά από τις Σέλλες πέρασε από τον Κάτω Λούμα, στην
συνέχεια από τον Πάνω και μετά ακολουθώντας το μονοπάτι που κινείται στα
νότια και παράλληλα με τον επαρχιακό δρόμο έφτασε στον Σχοινιά για να επι-
στρέψει στο σημείο εκκίνησης πάντα διαμέσου παλιών μονοπατιών.
(φώτο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ - ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ)






ΛΟΥΜΑΣ
Οι σύγχρονοι οικισμοί Επάνω και Κάτω Λούμας, στο βόρειο Μιραμπέλο, ανά-
μεσα στο Σκινιά και το Βρουχά, απέχουν μεταξύ τους 500 μ. περίπου και βρί-
σκονται σε υψόμετρο 360 και 390 μ. αντίστοιχα. Σήμερα είναι εμφανή τμήματα
του λιθόστρωτου δρόμου που συνέδεε το Λούμα με το Σκινιά Ο Λούμας ανα-
φέρεται ως τοπωνύμιο σε έγγραφα του 17ου αιώνα και προσδιορίζει τη μονή
του Μιχαήλ Αρχαγγέλου στον Επάνω Λούμα και το ναό του Αγίου Ιωάννου του
Ξενικού στη θέση Μεσάρμι, και ίσως προέρχεται  από τη λέξη λούμα που ση-
μαίνει λούσιμο ή λουτρό (κατά τη Βυζαντινή περίοδο) Κατ’ άλλη εκδοχή προ-
έρχεται από τη λέξη λούμακας (σημαίνει το ζωηρό νέο βλαστό του δένδρου) και
αναφέρεται στους λούμακες τους υψηλούς και εύρωστους άνδρες που έβγαζε
το χωριό.Κατά την αιγυπτιακή απογραφή του 1832-1833 στο Luma (για πρώτη
φορά  απογράφεται σαν Luma) κατοικούν 15 χριστιανικές οικογένειες, ενώ 252
χριστιανοί κάτοικοι εμφανίζονται συνολικά στην απογραφή του 1881 στους
οικισμούς «Απάνω Λούμα, Κάτω Λούμα και Σέλλαις». Στη συνέχεια σημειώ-
νεται σε όλες τις απογραφές του 20ου αιώνα. Ο Κάτω Λούμας ήταν έδρα
κοινότητας και σήμερα και οι δύο οικισμοί ανήκουν στο δήμο Αγίου Νικολάου.
Το 1929 είναι έδρα αγροτικού Δήμου με 305 κατοίκους. Στην τελευταία απο-
γραφή την Κοινότητα αποτελούσαν οι οικισμοί Κάτω Λούμας, Πάνω Λούμας,
Κάτω Σέλες και Σέλες. Στο χωριό σώζεται το καθολικό της μικρής Μονής του
Μιχαήλ Αρχαγγέλου (ανήκε στο Αρέτι με επιγραφή του 1604 και το όνομα του
κτήτορα μοναχού Νικόδημου Χασάννι) καθώς και ο παλιός ναός του Αγίου
Ιωάννη του Ξενικού (ανήκε στη Μονή Καρδαμούτσας).






ΣΕΛΛΕΣ
Το όνομα υπάρχει και σε άλλα μέρη της Κρήτης και σημαίνει κύρτωμα του εδά-
φους αλλά σε υψηλό σημείο δηλαδή μια ορεινή δίοδος, ίσως από το μεσαιωνικό
σελλίον, υποκοριστικό της λέξης σέλλα. Απογράφεται σαν Σέλλαις το 1881 με
πληθυσμό 252 κατοίκους και ανήκε στο Δήμο Φουρνής και αργότερα στην κοι-
νότητα του Λούμα





ΣΧΟΙΝΙΑΣ
Στην βορειοδυτική άκρη της περιφέρειας του Δήμου βρίσκεται ο Σκινιάς, που
περιλαμβάνει τους οικισμούς Άγιος Γεώργιος, Βάλτος, Βλυχάδια και Χοντρο-
βολάκοι Το όνομα ίσως να προέρχεται από ένα μεγάλο σκίνο και γενικά δηλώνει
τόπο με πολλούς σκίνους. Το όνομα αναφέρεται από το 16ο αιώνα στα συμβόλαια
της Μονής Αρετίου. Το 1834 απογράφεται από την Πάσλεϋ σαν Skoinia με 30
χριστιανικές οικογένειες. Το 1881  γίνεται  Σκινάς , το 1900 Σκινιάς και το 1920
Σκοινιάς. Μέχρι το 1920  ανήκε στο Δήμο Φουρνής και μετά έγινε ανεξάρτητος
αγροτικός Δήμος. Στο χωριό σώζεται ο τοιχογραφημένος ναός του Αγίου Γεω-
ργίου (16ου αιώνα) καθώς και παλιό καθολικό μοναστήρι που ανήκε στη Μονή
Καρδαμούτσας (βρίσκεται κοντά στο Καρύδι)






Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ :


Δεν υπάρχουν σχόλια: