Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2013

ΣΤΟ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟ ΑΙ-ΓΙΑΝΝΗΣ Ή ΑΦΟΡΕΣΜΕΝΟΣ (ΦΑΡΟΣ)

Η ορειβατική ομάδα Αγίου Νικολάου περπάτησε την Κυριακή στις 20 Οκτω-
βρίου στα βορειοανατολικά του Βρουχά, στο ακρωτήριο του "Αγίου Ιωάννη"
ή "Αφορεσμένου" στο "φανάρι" όπως λένε οι ντόπιοι και εννοούν τον φάρο
στην άκρη του ακρωτηρίου (ενός από τα δυό μεγάλα του νομού μας), όπου
βρίσκεται εγκαταλελειμμένος χρόνια τώρα να τον μαστιγώνει ο βοριάς και
η αρμύρα της θάλασσας.Ο φάρος συμπληρώνει κοντά 150 χρόνια "ζωής"
(κατασκευάστηκε το 1864), και είναι ένας από τους πιο παλιούς του Eλλη-
νικού Φαρικού δικτύου (αριθμεί σήμερα σε όλη την Ελλάδα 120 παραδο-
σιακούς φάρους).Η πεζοπορική διαδρομή μας ξεκίνησε από το σημείο που
είναι εγκατεστημένο το μεγάλο αιολικό πάρκο με τις τεράστιες ανεμογεννή-
τριες, "στα ανεμοδαρμένα ύψιπεδα" του ανατολικού Πάνω Μεραμπέλλου,
έφτασε στον φάρο του ακρωτηρίου και από εκεί αφού προχώρησε δυτικά
παράλληλα με την ακτογραμμή ανέβηκε και τελείωσε στο χωριό του Βρουχά.





















Αφού πεπρπατήσαμε στην περιοχή που θυμίζει και λίγο Highlands,με τις τερά-
στιες ανεμογενήτριες φτάσαμε στο μικρό ολόλευκο εκκλησάκι του Αγίου Ιω-
άννη ,δίπλα σε ένα εγκαταλλελημένο από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο μι-
κρό οχυρό-παρατηρητήριο,και συνεχίσαμε κατηφορικά προς την  "Χωματίστρα"
το μικρό υπήνεμο κολπίσκο, καταφύγιο των ψαράδων της περιοχής.Πρίν όμως
κατεβούμε στο ύψος της θάλασσας και σε υψόμετρο περίπου 90 μέτρων σε ένα
σημείο που οι Γερμανοί την κατοχή χρησιμοποιούσαν σαν φυσικό παρατηρητή-
ριο,περάσαμε από το σημείο με τους πέτρινους βράχους που είναι γεμάτοι απο-
λιθωμένα όστρακα, μαρτυρώντας ένα μοναδικό γεωλογικό φαινόμενο.Εντυπω-
σιακή είναι και θέα από το σημείο εκείνο αφού όταν ο καιρός το επιτρέπει μπο-
ρεί κανείς να διακρύνει στον ορίζοντα, σε πολλή μεγάλο άνοιγμα και απόσταση.
Φτάνοντας αριστερά της "Χωματίστρας" ακολουθούμε το στενό μονοπάτι κάτω
από την "βίγλα" του ακρωτηρίου και λίγα μέτρα πάνω από την θάλασσα.














Η ΠΑΛΙΑ ΒΙΓΛΑ ΤΟΥ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΥ
Αρχικά τα παλιά χρόνια εδώ στο βορειότερο άκρο του Μεραμπέλλου, στο ακρω-
τήρι του Αφορεσμένου ή του Αγίου Ιωάννη, υπήρχε πύργος και σκοπιά.Η  βίγλα
και το ακρωτήριο αποτυπώνονται σε βενετικούς χάρτες. Από τη θέση αυτή είναι
ορατές οι σκοπιές Mesagorchia, Άσπρο Άρμι, Βαγί, Βρωμολίμνη, Γιαλού το Κε-
φάλι, Συκιά και τα μοναστήρια του Αγίου Παντελεήμονα του Κάλυβος και του
Προφήτη Ηλία στο Σκινιά. Συμμετείχε στο παγκρήτιο δίκτυο των ενενήντα πέντε
παράκτιων σκοπιών και ανήκε στο δίκτυο φρούρησης του έτους 1590 και του
έτους 1633. Το 1663 προβλεπόταν για αυτήν κανόνι για την αποστολή σημάτων
και εικοσιτετράωρη φύλαξη από έξι κατοίκους της Φουρνής στο χώρο του πύ-
ργου και επιπλέον τριών ανδρών τη νύχτα χαμηλότερα από τον πύργο. Για το
παγκρήτιο δίκτυο, με βάση τις αναλύσεις ορατότητας στα GIS έχει διαπιστωθεί
ότι οι θέσεις φρούρησης έχουν όντως τις απαραίτητες οπτικές επαφές για τη
μεταφορά των σημάτων από το καστέλι του Μεραμπέλλου -που λάμβανε από
βίγλα της Παχιάς Άμμου- στη χερσόνησο της Κολοκύθας και στο Ακρωτήρι
του Αγίου Ιωάννη, που έστελνε στη νήσο Ντία. (Πηγή :  http://new.ims.forth.gr)



















Η ΒΙΓΛΑ
ΟΡΜΟΣ ΧΩΜΑΤΙΣΤΡΑ






Από τον μικρό κόλπο της "Χωματίστρας" ξεκινάει το στενό και απόκρημνο μο-
νοπάτι που οδηγεί στον Φάρο.Μετά από πεντάλεπτο περπάτημα πάνω από την
αφρισμένη θάλασσα και σε σημεία του μονοπατιού με το γκρεμό κάτω από τα
πόδια σου να σου κόβει την ανάσα φτάσαμε στο "φανάρι" όπως λένε το Φάρο οι
ψαράδες της περιοχής.Η σημερινή κατάσταση του φάρου είναι η πλήρης εγκα-
τάληψη.Ο φανός (ηλιακός σήμερα) έχει αφαιρεθεί από την κορυφή του πύργου
από το σημείο που άλλοτε χαιρετούσε τα διερχόμενα πλοία και έχει τοποθετηθεί
σε ένα βράχο λίγο ψηλότερα.Μπορεί όμως ακόμα να σκαρφαλώσει κανείς στην
ιδιαίτερη πέτρινη στριφογυριστή σκάλα αρχικά,που συνεχίζει σε μια σιδερένια
και να βγεί κατόπιν από την στενή καταπακτή στην θαλασσοδαρμένη κορυφή
του φάρου,και μέσα από τα λίγα γερά τζάμια που απέμειναν να  ατενίσει το πέ-
λαγος που ανοίγεται μπροστά του.Και κλείνοντας τα μάτια του,με το αέρα να
σφυρίζει το τραγούδι του,και την αίσθηση της αρμύρα στα χείλη σου,δεν μπορεί
παρά να νιώσει για λίγο σαν το φαροφύλακα ανεβασμένος για την καθημερινή
επιθεώρηση-φροντίδα του νυκτερινού οδηγού-φύλακα των διερχόμενων πλοίων.

Ο  ΟΡΜΟΣ ΧΩΜΑΤΙΣΤΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΙΓΛΑ













ΦΑΡΟΣ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ (ΑΦΟΡΕΣΜΕΝΟΣ)
Ένα από τα σημαντικότερα σύγχρονα μνημεία που δίνουν το στίγμα της Ελλάδας
και την περίοπτη θέση που κατείχε ανέκαθεν η χώρα μας στην παγκόσμια ναυτική
ιστορία είναι οι ΦΑΡΟΙ.Ο εδώ σημερινός φάρος όπως σώζεται κατασκευάστηκε
το 1864 από την Γαλλική Εταιρεία Φάρων. Το ύψος του πύργου του είναι 9 μέτρα
και το εστιακό του ύψος είναι 49 μέτρα. Βρίσκεται στην άκρη του ακρωτηρίου ΄
Αγιος Ιωάννης και εντάχθηκε στο Ελληνικό φαρικό δίκτυο το 1912-13 μετά την
λήξη των Βαλκανικών Πολέμων.Στό ακρωτήριο φυσούν πάντοτε μανιασμένοι
άνεμοι και τα κύματα χτυπούν αλύπητα τα βράχια,αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος
 που ονομάστηκε το ακρωτήριο ΑφορεσμένοςΣτο σημείο εδώ η παράδοση θέλει
να βρίσκεται θαμένος ο Καιάφας,ο οποίος όταν μετά την σταύρωση του Χριστού
πηγαίνοντας στην Ρώμη για να συναντήσει το Καίσαρα πέθανε πάνω στο πλοίο
που τον μετέφερε και οι άνδρες του τον έβγαλαν στην ακτή και τον έθαψαν.Η θά-
λασσα στο σημείο αυτό είναι πάντα ταραγμένη από τότε και το ακρωτήρι ονομά-
στηκε "Αφορεσμένος" αφού εκεί βρίσκεται θαμένος αυτος που σταύρωσε τον
Ιησού.










ΟΙ ΦΑΡΟΙ
Η ονομασία των φάρων συνδέεται άμεσα με τον πύργο που έκτισε στο Αιγυπτι-
ακό νησί Φάρος, στα ανατολικά της εισόδου του λιμανιού της Αλεξάνδρειας, ο
μεγάλος Αρχιτέκτονας των Ελληνιστικών χρόνων Σώστρατος. Ο πύργος κτίστηκε
στις αρχές του 3ου π.Χ. αιώνα και κατέρρευσε από σεισμό τον 8ο μ. Χ. αιώνα.
Από το όνομα αυτού του νησιού της Αιγύπτου πήραν την ονομασία τους όλοι οι
πυρσοφόροι πύργοι, οι οποίοι χρησίμευαν για την επισήμανση της πορείας των
πλοίων εκτοπίζοντας κάθε άλλη γνωστή μέχρι τότε ονομασία. Μέχρι τον 18ο αι-
ώνα στη λειτουργία των φάρων χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή της φλόγας,
ως καύσιμη ύλη, τα ξύλα, τα κάρβουνα, ή ακόμη και διάφορες ρητίνες. Οι απαι-
τήσεις όμως της ασφαλούς ναυσιπλοΐας για ανεγέρσεις φάρων σε δυσπρόσιτες
περιοχές όπως οι ύφαλοι, οι σκόπελοι, οι βραχονησίδες κ.ά. και η ανάγκη επά-
νδρωσης των φάρων αυτών,οδήγησε την έρευνα στην κατασκευή φωτιστικών
μηχανημάτων που δεν απαιτούσαν την καθημερινή ανθρώπινη παρουσία.









ΣΤΗΝ ΜΙΚΡΗ ΣΤΟΑ ΤΟΥ ΦΑΡΟΥ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΦΑΡΩΝ
Κάθε Φάρος φέρει ιδιαίτερο όνομα (συνήθως της περιοχής εγκατάστασης), και
γεωγραφικό στίγμα. Επίσης ιδιαίτερα στοιχεία εκάστου είναι το ύψος του (της
φωτιστικής εστίας του από της μέσης πλήμμης της στάθμης της Θάλασσας) και
η περιοδικότητα διαδοχής φωτοβολίας και σκότους,γνώρισμα που ονομάζεται
και "χαρακτηριστικό" του φάρου (η περίπτωση ύπαρξης δύο φάρων με ίδιο χαρα-
κτηριστικό στην ίδια γεωγραφική περιοχή δεν υπάρχει).Ο απαιτούμενος χρόνος
για μια πλήρη επανάληψη του χαρακτηριστικού του Φάρου ονομάζεται περίοδος
φάρου. Η περιοδικότητα φάρου μετριέται σε λεπτά ή δ/λεπτα της ώρας.Όλα τα
παραπάνω στοιχεία που προσδιορίζουν έκαστο Φάρο καθώς και των εγκαταστά-
σεων αυτών περιλαμβάνονται στους Φαροδείκτες.Σημαντικότεροι Φάροι στην
αρχαιότητα ήταν ο Φάρος της Αλεξάνδρειας και ο Κολοσσός της Ρόδου,ενώ σή-
μερα αναμφίβολα θεωρείται το Άγαλμα της Ελευθερίας στη Νέα Υόρκη (έστω κι
αν δεν φωτοδοτεί), ενώ στην Ελλάδα σε κάποιες πόλεις οι υφιστάμενοι φάροι
αποτελούν τα "σύμβολα"όπως ο Φάρος της Αλεξανδρούπολης για την Αλεξαν-
δρούπολη, ο Φάρος της Κρανάης για το Γύθειο, ο Φάρος της Πάτρας για την Πά-
τρα κ.λπ.















Φεύγοντας από το φάρο περπατάμε δυτικά ακολουθώντας την ακτογραμμή στο
άγριο απόκρυμνο τοπίο της περιοχής, με τα γυμνά βράχια που "δέρνονται" από
τον αέρα και την αλμύρα, χαρακτηριστικά των βόρειων ακτών της Κρήτης, που
οδηγεί στον ΄Αγιο Αντώνιο και τα Βλυχάδια.Περίπου μετά από είκοση λεπτά
περπάτημα συναντάμε το μονοπάτι που από τα παράλια ανεβαίνει ,από την πε-
ριοχή "Αυλάκι" όπως λέγεται η ρεματία, στον Βρουχά.Το χωριό έχει μείνει ανέ-
παφο από την τουριστική εξέλιξη της περιοχής και η ζωή παραμένει όπως ήταν
εδώ και 50 χρόνια. Είναι γνωστό για τους παλιούς πετρόχτιστους ανεμόμυλους
που βρίσκονται σε απόσταση μερικών λεπτών με τα πόδια και που παλαιότερα
οι κάτοικοι χρησιμοποιούσαν για το άλεσμα των δημητριακών. Αυτοί που διατη-
ρούνται μέχρι σήμερα αποτελούν την περίτρανη απόδειξη της τέχνης του παρε-
λθόντος, δίπλα ακριβώς στους σύγχρονους "εκμεταλευτές" της αιολικής ενέ-
ργειας, τις λευκές τεράστιες σιδερένιες ανεμογεννήτριες.





ΑΓΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ( ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΥΛΑΚΙ ΤΟΥ ΒΡΟΥΧΑ





Ο ΒΡΟΥΧΑΣ ΚΑΙ  "ΨΩΜΙ & ΑΛΑΤΙ"
Ο οικισμός του Βρουχά βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της επαρχίας Με-
ραμπέλου κατοικείται τουλάχιστον από το 17ο αιώνα.Στην περιοχή τα χρόνια της
Βενετοκρατίας, λειτούργησαν τρείς μονές.Η μονή της Παναγίας,η μονή του Αγίου
Ιωάννου στην Παχιά Κερατιά όπου σήμερα είναι το νεκροταφείο του οικισμού,
και η μονή του Αγίου Ιωάννου στο ακρωτήρι του Αφορεσμένου.Σήμερα ο Βρουχάς
με λίγους μόνιμους κατοίκους αλλά με πολλούς επισκέπτες, ιδίως τους θερινούς
μήνες, είναι το πιο ζωντανό χωριό της περιοχής.Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του είναι
τα πολλά μονοπάτια και οι πολλές εκκλησίες ενώ πετρόχτιστα σπίτια, μύλοι, πηγά-
δια και στέρνες ακόμη σώζονται.Στον Βρουχά φτάσαμε μετά από τέσσερις ώρες
και όσοι τυχεροί έμειναν στο χωριό απόλαυσαν ένα πεντανόστιμο μεσημεριανό
γεύμα στην ταβέρνα "ΨΩΜΙ & ΑΛΑΤΙ" του Χρήστου Κουναλάκη με εντυπωσιακά
πιάτα που περιελάμβαναν από παραδοσιακό πιτάρι βουτηγμένο σε ελαιόλαδο και
αλάτι σήμα κατατεθέν του μαγαζιού με πράσινη σαλάτα “έκπληξη” και πιάτα όπως
χοιρινό με κάστανα, κοτόπουλο με κάπαρι  κ.α. που τα συνόδευσαν δροσερή μπύρα
και κρασί.











Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ
ΦΑΡΟΣ ΑΦΟΡΕΣΜΕΝΟΥ at EveryTrail

Every Trail - Find trail maps for California and beyond











Δεν υπάρχουν σχόλια: